บทความนี้ เราจะมาทำการวิเคราะห์ปัจจัยพื้นฐานของหุ้นบริษัท ท่าอากาศยาน จำกัด(มหาชน) หรือว่า หุ้น AOT ว่าเป็นหุ้นที่มีพื้นฐานเป็นอย่างไร เหมาะแก่การลงทุนแบบเน้นคุณค่าหรือ value investing[VI] หรือไม่ โดยจะขอนำปัจจัยแนวคิดในการเลือกหุ้น[Check list]ของ ดร.นิเวศน์ เหมวชิรวรากร และ วอเรนท์ บัฟเฟตท์ มาเป็นพื้นฐานในการวิเคราะห์หุ้น AOT ครับ
1.หุ้น AOT อยู่ในตลาดที่ผู้บริโภคมีความต้องการใช้บริการธุรกิจตัวนี้เพิ่มขึ้นเรื่อยๆหรือไม่
ตัวอย่างความต้องการของตลาด
ผลิตภัณฑ์ของธุรกิจอะไรก็ตามจะมีค่าสูงก็ต่อเมื่อผู้คนมีความต้องการในผลิตภัณฑ์นั้นมาก เราะเห็นได้ว่าธุรกิจหลายอย่างที่ได้ทยอยปิดตัวไปมีสาเหตุเนื่องมาจากมีผลิตภัณฑ์อื่นๆที่มีประสิทธิภาพมากกว่าเข้ามาร่วมแข่งในตลาด เช่น หนังสือพิมพ์ แม็กกาซีน ก็ถูกการเข้ามาของ smart phone และ อินเตอร์เน็ต มาตอบสนองความต้องการของลูกค้าแทน ความต้องการของผู้ที่จะบริโภคฑ์แม็กกาซีนและหนังสือพิมพ์ก็ลดลงอย่างรวดเร็ว จนกระทั่งหลายแห่งต้องปิดตัวลงไป หรือต้องขยับขยายปรับเปลี่ยนวิธีการทำกำไรของกิจการตนเอง หุ้นBEC ที่เคยแข็งแกร่งมากในอดีตก็เป็นตัวอย่างที่น่าศึกษา เนื่องจากราคาหุุ้นตกลงอย่างต่อเนื่องในรอบ 5-10 ปี ที่ผ่านมา เนื่องจากมีผู้บริโภคสินค้า(รายการทีวี)ของตนเองลดลง
พื้นฐานความเป็นไปได้ของหุ้น AOT
สำหรับ หุ้นAOT ในข้อนี้นั้นนับว่าเป็นหุ้นที่มีความได้เปรียบอยู่พอสมควร เนื่องจากในปัจจุบันหรือแม้กระทั่งในอนาคต เครื่องบิน ก็จะเป็นการเดินทางระยะใกลที่ดีที่สุดอยู่เสมอ จาก ข้อมูลสถิติการขนส่งทางอากาศ ภายในประเทศในรอบ 10 ปี (2010-2019) จะเห็นได้ว่าจำนวนผู้โดยสารสายการบินภายในประเทศเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องจาก 3.8 ล้านคน ในปี 2010 มาเป็น 18 ล้านคน ในปี 2019 และที่ยิ่งไปกว่านั้นก็คือ จากสถิติ จำนวนนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติที่เข้ามาประเทศไทย จำแนกตามความถี่ในการเดินทาง พ.ศ. 2552 – 2561 ที่สำนักงานสถิติแห่งชาติได้จัดทำขึ้น เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องจาก 14 ล้านคนในปี 2552 เป็น 38 ล้านคน ในปี 2561 อย่างที่ไม่เคยลดลงเลย อีกทั้งตัวเลขในการเดินทางมาเที่ยวซ้ำที่สามารถบ่งบอกถึงความพอใจในการท่องเที่ยวในประเทศไทยก็ยังเพิ่มขึ้นทุกปีอีกด้วย เพราะฉะนั้นในข้อนี้ หุ้น AOT สามารถทำได้ดีพอสมควร
2.การเป็นผู้ชนะการแข่งขันในตลาดของตนเองของ หุ้น AOT
ดร.นิเวศน์ฯ กล่าวว่า ” หลังจากผ่านเกณฑ์ข้อแรก เราก็ต้องมาดูว่าในอุตสาหกรรมดังกล่าวนั้น มีหรือจะมีผู้ชนะหรือไม่ คำว่าผู้ชนะก็คือ บริษัทที่มีส่วนแบ่งการตลาดสูงกว่าคู่แข่งระดับรองลงไปมากคร่าวๆ อาจจะมากกว่าเท่าตัว” ในกรณีของ หุ้น AOT ชัดเจนว่าเป็นหุ้นที่มีคุณสมบัติที่ค่อนข้างชัดเจนในเรื่องนี้ เพราะเป็นผู้ให้บริการสนามบินอยู่เพียงเจ้าเดียวแบบผูกขาด และด้วยคุณลักษณะพิเศษนี้ หุ้นAOT ไม่ไช่แค่ครองส่วนแบ่งส่วนใหญ่ของตลาดแต่ AOT สามารถเหมาลูกค้าได้หมดทั้งตลาดเลย
3.เป็นบริษัทที่มี Durable Compatitive Advantage หรือข้อได้เปรียบในการแข่งขันที่ยั่งยืน
ควาวมได้เปรียบเฉพาะในการแข่งขัน
บริษัทนั้นจะต้องเป็นบริษัทที่มีข้อได้เปรียบพิเศษที่สามารถทำให้ตนเองมีความได้เปรียบเหนือคู่แข่งอื่นๆ เช่น “ยี่ห้อแอร์เมส หลุยส์วิตตอง หรือ เฟอรารี่ เป็นต้น หรือสอง บริษัทมีการผลิตที่สูงมากที่ทำให้ต้นทุนถูกกว่าคู่แข่งมากหรือเรียกว่ามี Economies of Scale สูงกว่าคู่แข่งมาก หรือสาม บริษัทมี เครือข่าย ของผู้ใช้ที่ใหญ่กว่าคู่แข่งมาก” ดร.นิเวศน์กล่าว
ความได้เปรียบ-เสียเปรียบเฉพาะของ หุ้น AOT
ในข้อนี้ หุ้น AOT ก็ยังมีข้อได้เปรียบชัดเจนอีกตรงที่ว่าเป็นธุรกิจรัฐวิสาหกิจที่ผูกขาดการให้บริการสนามบินไว้ โดยไร้คู่แข่ง แต่ข้อเสียเปรียบพิเศษอย่างหนึ่งของ บริษัท AOT คือ แต่เดิมท่าอากาศยานแห่งประเทศไทยถูกจัดตั้งขึ้นโดย พรบ.การท่าอากาศยานแห่งประเทศไทย โดยคณะผู้บริหารและคณะกรรมการนั้นถูกคัดเลือกจากทางรัฐบาลบ้าง กองทัพและสำนักงานตำรวจแห่งชาติบ้าง โดยอยู่ภายใต้การกำกับดูแลของกระทรวงคมนาคม ถึงแม้ในปัจจุบันจะเป็นบริษัทมหาชนเต็มตัวแต่ด้วยการที่ยังเป็นรัฐวิสาหกิจอยู่ การบริหารกิจการบางครั้งก็อาจจะถูกแทรกแซงจากฝ่ายการเมืองได้ แทนที่จะเป็นองค์กรธุรกิจเพื่อแสวงหาผลกำไรล้วนๆ และการแทรกแซงบางครั้งหรือหลายครั้งอาจจะไม่ไช่เพื่อประโยชน์ของบริษัทอย่างเดียว แต่อาจเกิดขึ้นเพื่อประโยชน์ของคนกลุ่มเล็กบางกลุ่ม เพราะฉะนั้นจุดๆเล็กๆเหล่านี้ อาจจะเปรียบได้ดั่งข้อด้อยพิเศษที่หุ้นAOT มีไม่เหมือนบริษัทอื่นๆ
4.จะต้องเป็นบริษัทที่มีผลประกอบการและฐานะทางการเงินที่ดี
ข้อนี้ วอเรนท์ บัฟเฟตต์ นักลงทุนที่ประสบความสำเร็จมากที่สุดในโลกได้พูดไว้ใกล้เคียงกับ ดร.นิเวศน์ มาก คือบริษัทที่ดีจะต้องมีค่ากำไรต่อส่วนของผู้ถือหุ้นที่(ROE)ดี มีหนี้สินน้อย และมีการเติบโตของรายได้ของบริษัทในอดีตมาอย่างต่อเนื่อง
สถิติเกี่ยวกับการเงินพื้นฐาน ของหุ้น AOT ถึงวันที่ 17 มีนาคม 2563
| ณ วันที่ | งบปี 59 30/09/2559 | งบปี 60 30/09/2560 | งบปี 61 30/09/2561 | งบปี 62 30/09/2562 | ไตรมาส1/63 31/12/2562 |
|---|---|---|---|---|---|
| บัญชีทางการเงินที่สำคัญ | |||||
| สินทรัพย์รวม | 172,216.39 | 178,409.94 | 187,708.55 | 198,381.56 | 200,511.88 |
| หนี้สินรวม | 50,637.84 | 46,721.24 | 43,439.43 | 43,842.92 | 38,655.54 |
| ส่วนของผู้ถือหุ้น | 121,321.87 | 131,376.25 | 143,902.78 | 153,899.11 | 161,158.22 |
| มูลค่าหุ้นที่เรียกชำระแล้ว | 14,285.70 | 14,285.70 | 14,285.70 | 14,285.70 | 14,285.70 |
| รายได้รวม | 52,783.34 | 56,744.27 | 62,135.93 | 64,994.07 | 17,116.76 |
| กำไรสุทธิ | 19,571.46 | 20,683.60 | 25,170.76 | 25,026.37 | 7,334.72 |
| กำไรต่อหุ้น (บาท) | 13.70 | 1.45 | 1.76 | 1.75 | 0.51 |
| อัตราส่วนทางการเงินที่สำคัญ | |||||
| ROA(%) | 15.55 | 15.62 | 17.56 | 16.73 | 17.18 |
| ROE(%) | 17.03 | 16.37 | 18.29 | 16.81 | 16.69 |
| อัตรากำไรสุทธิ(%) | 37.08 | 36.45 | 40.51 | 38.51 | 42.85 |
| ค่าสถิติสำคัญ ณ วันที่ | 30/12/2559 | 29/12/2560 | 28/12/2561 | 30/12/2562 | 17/03/2563 |
|---|---|---|---|---|---|
| ราคาล่าสุด(บาท) | 398.00 | 68.00 | 64.25 | 74.25 | 49.50 |
| มูลค่าหลักทรัพย์ตามราคาตลาด | 568,570.86 | 971,427.60 | 917,856.22 | 1,060,713.22 | 707,142.15 |
| วันที่ของงบการเงินที่ใช้คำนวณค่าสถิติ | 30/09/2559 | 30/09/2560 | 30/09/2561 | 30/09/2562 | 31/12/2562 |
| P/E (เท่า) | 29.05 | 46.97 | 36.47 | 42.38 | 27.21 |
| P/BV (เท่า) | 4.69 | 7.39 | 6.38 | 6.89 | 4.39 |
| มูลค่าหุ้นทางบัญชีต่อหุ้น (บาท) | 84.93 | 9.20 | 10.07 | 10.77 | 11.28 |
| อัตราส่วนเงินปันผลตอบแทน(%) | 1.72 | 1.26 | 1.63 | 1.41 | 2.12 |
ข้อมูลจาก set.or.th
อย่างที่เห็นว่างบพื้นฐานการเงินของ AOT นั้นดีพอสมควร โดย บริษัท AOT มีรายได้รวมเพิ่มขึ้นต่อเนื่องมาอย่างยาวนานกว่า 10 ปี แต่สองปีล่าสุด(2018-2019)นั้น กำไรสุทธิของ AOT ลดลงมานิดหน่อย ก็เป็นที่น่าจับตามองอยู่พอสมควร ซึ่งเมื่อกลับไปดูคำอธิบายและวิเคราะห์งบการเงิน ที่ AOT ได้จัดขึ้น สำหรับปี 2562 (ลงวันที่ 26 พ.ย. 2562) ได้อธิบายปัจจัยลบไว้ดังนี้
- สงครามการค้าระหว่างประเทศสหรัฐอเมริกาและสาธารณรัฐ ประชาชนจีน
- การปิดน่านฟ้าของประเทสปากีสถาน
- เหตุการณ์ประท้วงที่ฮ่องกง
- การแข็งตัวของค่าเงินบาท
- และ จุดอิ่มตัวของการใช้บริการสายการบินต้นทุนต่ำ
โดยผมมองว่า 4 เหตุแรกนั้นเป็นเหตุชั่วคราว เดี๋ยวก็ผ่านไป เช่นเดียวกับไวรัสโคโรน่า แต่ว่า การอิ่มตัวของสายการบินต้นทุนต่ำ อาจจะมีผลกระทบต่อราคาของหุ้นในระยะยาว แต่อย่างไรก็ตามด้วยขนาดธุรกิจที่มหึมาประกอบกับข้อได้เปรียบในการเป็นรัฐวิสาหกิจ AOT ยังสามารถทำกำไรจาก ธุรกิจอื่นที่ไม่เกี่ยวกับกิจการการบินได้อีกมากและมีแนวทางที่น่าจะสามารถพัฒนาต่อยอดไปได้ชัดเจนอยู่พอสมควร
5.ราคาของหุ้นจะต้องไม่แพง
คุณค่าที่แท้จริงของหุ้น
ข้อนี้นอกจากจะเป็นข้อที่สำคัญที่สุดแล้ว ยังเป็นข้อที่วิเคราะห์ได้ยากทีสุดอีกด้วย วอเรนท์ บัฟเฟตต์ และ ดร.นิเวศน์ ก็ได้กล่าวไว้คล้ายๆกันอีกเช่นเคย โดยบัฟเฟตต์จะย้ำอยู่เสมอว่าจะซื้อหุ้นตัวใดนั้นต้องเข้าใจว่า บริษัทนั้นทำกำไรจากธุรกิจอย่างไร และ ต้องรู้ถึงมูลค่าที่แท้จริงของหุ้นให้ได้ เราถึงจะทราบได้ว่าหุ้นนั้นมีราคาแพงหรือไม่ ดร.นิเวศน์ กล่าวว่า “ซุปเปอร์สต็อกที่เราจะซื้อก็คือ ราคาหุ้นจะต้องเหมาะสมหรือมีราคาถูก ค่า PE จะต้องไม่เกิน 30 เท่าในกรณีที่เป็นหุ้นที่เป็นซุปเปอร์สต็อกโดยสมบูรณ์แล้ว” ส่วนบัฟเฟตต์นั้นก็จะกล่าวเสมอว่า เราจะซื้อหุ้นเฉพาะที่เรารู้ราคาที่แท้จริงของมันเท่านั้น ไม่งั้นเราจะไม่สามารถทราบได้เลยว่าหุ้นที่เราซื้ออยู่ราคาถูกหรือแพง
สถานการณ์ของAOT
ค่า P/E ของ หุ้นAOT เคยขึ้นไปสูงสุดอยู่ที่ประมาณ 45 เท่า ตอนที่ราคาหุ้นเหยียบ 80 บาท เมื่อปลายปี 2019 และในปัจจุบันขณะที่บริษัทท่าอากาศยาน กำลังได้รับผลกระทบโดยตรงจากการระบาดของไวรัสโคโรน่า เป็นเหตุให้ราคาหุ้นตกลงมาก ค่าP/E จึงหล่นมาอยู่ที่ประมาณ 26 เท่า ซึ่งก็ถือว่าเป็นหุ้นที่มีราคาค่อนข้างสูงเทียบกับความสามารถในการทำกำไรได้ของบริษัท เพราะนักลงทุนหลายส่วนยังมั่นใจว่าAOT จะสามารถเพิ่มผลกำไรให้กับบริษัทตนเองได้อย่างแน่นอนในอนาคต ผู้ที่จะลงทุนจึงจะต้องชั่งน้ำหนักเอาว่า หุ้นที่จ่ายปันผลน้อยเนื่องจากเอาผลกำไรไปทำการลงทุนต่ออย่างต่อเนื่องอย่าง AOT จะมีความเป็นไปได้แค่ใหนในการขยายกิจการของตนเองไปในอนาคต ซึ่งจากสถิติ 10 ปีที่ผ่านมานั้น รายได้ของบริษัทAOT ได้ขยาย จากประมาณ 25000 ล้านบาทในปี 2553 มาเป็น ประมาณ 64000ล้านบาทในปี 2562 ถ้าในอนาคตAOT ยังสามารถขยายขนาดธุรกิจของตนเองเพิ่มขึ้นแบบนี้ไปเรื่อยๆก็กับ P/E ปัจจุบันที่ไม่เกิน30เท่า อาจจะถือได้ว่าเป็นหุ้นที่มีความน่าสนใจในการถือยาวทีเดียว
Reference
ดร.นิเวศน์ เหมวชิรวรกร ผู้นำด้านการลงทุนแบบเน้นคุณค่าในประเทศไทย
Warren buffett นักลงทุนแบบ VI ที่ประสบความสำเร็จมากที่สุดในโลก
“We simply attempt to be fearful when others are greedy and to be greedy only when others are fearful.”